نقد فیلم شعله ور

حرف زدن ازشعله ورکار دشواری است. یک دوگانگی در مواجهه با اینفیلم ایرانیمخاطب را اسیر می کند. از طرفی ایده فیلم ، بسیار جذاب و شخصیت اصلی بسیار درگیر کننده است. فرید (با بازی امین حیایی) را می توان نمایان گر بخشی از جامعه امروز ایران دانست. اما سوی دیگر ماجرا نگاه منطقی به اجزای فیلمنامه و برشمردن ایرادات منطقی قصه است. در این بین باید انتخاب کرد میان آن همه ایده خلاقانه و شخصیت منحصر به فرد فیلم و ایرادات قصه اهمیت با کدام است؟ در این مطلب در حد توان به امتیازات و ایرادات اثر تازه نعمت الله خواهیم پرداخت.

حلقه اتصال اولیه مخاطب و اثر بی شک شروع است. مخاطب در شروع بخش زیادی از تصمیماتش درباره یک فیلم را خواهد گرفت. تلاش نعمت الله در آغاز، مبتنی بر دقت و تمرکز بر جزییات است. فصل آغازین که همراه با تیتراژ جلو می رود، با تعداد زیادی نماهای بسته (Insert Shot) فرید را در حال ساخت یک هواپیما نشان می دهد. درست از همین قسمت زیرمتن خودنمایی می کند. شخصیتی که علاقه به پریدن و بزرگ شدن دارد. آغاز فیلم از جهت زاویه نگاه فیلمساز به شخصیت اهمیت پیدا می کند. نعمت الله، فرید را به شمایل یک قهرمان (آنچه که دوست دارد باشد اما نمی تواند) ترسیم می کند و نه یک بازنده (آنچه که حقیقتا است) شکل طراحی صحنه و حرکت های دوربین، استفاده از موسیقی و ترکیب بندی ها پس از عنصر جزیی نگری در خدمت ماهر نشان دادن فرید در عملی که انجام می دهد به کار گرفته شده است. علاوه بر آن، عنصر تازگی امتیاز ویژه تیم نویسندگی حمید نعمت الله و هادی مقدم دوست است.

ساختن یک هواپیمای کنترلی در زیرزمین یک خانه بدون شک ایده دست اول و تازه ای است. هر چند استفاده ای که از این عنصر تصویری در فصل پرواز هواپیمای کنترلی در تهران و سیستان می کنند اهمیتش را بیشتر هم خواهد کرد. همین هواپیما که در آغاز تنها موفقیت فرید به حساب می آید به علت نقص فنی توانایی پرواز ندارد و در ادامه به علت عقده و حقارتی که در دل فرید وجود دارد به کوه می خورد و می شکند. در حقیقت یک عنصر تصویری، نماد آرزوهای برآورده نشده فرید شده که گاهی زیر بار فشار پولدارها (و هواپیماهای گران قیمت شان) له شده و گاهی به دست خود فرید از بین رفته اند. به نوعی برخورد هواپیما با کوه شباهت زیادی با تمامی فرصت هایی دارد که فرید با خودخواهی از دستشان می دهد تا یک بازنده باقی بماند.

شعله ور داستان یک قهرمان منفی است. داستان کسی که در هدف نه چندان خوبی که دارد به موفقیت می رسد. در حقیقت این ویژگی درام تبدیل به نقطه قوت فیلمنامه می شود. سوال اینجا است که کدام فیلم اجتماعی می تواند بیان گر احوالات امروز ایران باشد؟ تعمیم دادن فرید به همه جامعه کمی بی انصافی است کما اینکه در فیلم مابهshy; ازای شخصیت های موفق و نیک سرشت در نظر گرفته شده است. از دختر دارو فروش گرفته تا قهرمان ملی که جنازه ها را از دریا نجات می دهد.